Άρθρα > Μελισσοκομία > Μαθήματα

13. Παγίδες για αφεσμούς

Παρασκευή 16 Οκτ 2015, 12:32 | Κώστας Μυγδανάλευρος

Τεχνητοί, πέτρινοι υποδοχείς αφεσμών στο έδαφος, πίσω από μελισσοκομείο.

Οι παγίδες των αφεσμών είναι μια παλιά ιστορία, ξεκίνησε από την ανάγκη των μελισσοκόμων να συλλάβουν τα μελίσσια όταν αυτά σμηνουργούσαν, δεν μπορούσαν λόγω κατασκευής των τότε κυψελών (κοφίνια, κουβέλια, κλπ) να τα επιθεωρούν τακτικά για να προλαμβάνουν τους αφεσμούς και ήταν αναγκασμένοι να θεραπεύουν αυτές τις καταστάσεις όταν αυτές συνέβαιναν. Η πρόληψη και η καταστολή σμηνουργίας ήταν λέξεις άγνωστες στο μελισσοκομικό λεξικό της πλειονότητας των μελισσοκόμων, μέχρι την δεκαετία του 1960 στην Ελλάδα.

Με την ευρεία διάδοση των κυψελών κινητών πλαισίων το 1970 (τότε τις ονόμαζαν Ευρωπαϊκές) άλλαξαν τα δεδομένα. Μπορούμε εύκολα πλέον να γνωρίζουμε ακόμα και την ώρα που θα σμηνουργήσει ένα μελίσσι και να προλάβουμε ή να καταστείλουμε αυτή την κίνηση του.

Τεχνητή, λίθινη υποδοχή αφεσμού στο έδαφος δίπλα σε μελισσοκομείο. Η ανάγκη λοιπόν έκανε τους μελισσοκόμους να ψάξουν βότανα και ουσίες από την φύση, όπως έκαναν αιώνες τώρα, για να προσελκύουν τα σμηνουργημένα μελίσσια. Για παράδειγμα το κηρόζωμο, που από μέρος σε μέρος της χώρας μας έχει και μερικές αλλαγές ως προς την κατασκευαστική του συνταγή. Στα νησιά μας, πιο σύνθετο, για πιο δυνατή μυρωδιά λόγω των αέρηδων που την παρασύρουν μακριά, στην ενδοχώρα πιο "λάιτ", για να χρησιμοποιήσω έκφραση επίκαιρα νεοελληνική.

Μπορούμε να τοποθετήσουμε γύρω από το μελισσοκομείο μας και σε ύψος περίπου 2 μέτρων από το έδαφος,  μικρά κυψελίδια, 5αράκια, ακόμη και ξύλινες δικές μας κατασκευές, χωρητικότητας δυο τριών πλαισίων και να τα αλείψουμε εσωτερικά με το κηρόζωμο. Τα αφήνουμε κατά την περίοδο της σμηνουργίας, σαν παγίδες προσέλκυσης μελλοντικών αφεσμών. Οι είσοδοι να έχουν νοτιανατολικό προσανατολισμό και να είναι καλά στερεωμένες, για να μην πέσουν π.χ. από κάποιο ξαφνικό αεράκι.

Σε μέρη που δεν υπάρχουν θάμνοι και δέντρα, μπορούμε να κατασκευάσουμε στο έδαφος, γύρω από το μελισσοκομείο μας, με μεγάλες πέτρες και πλάκες, κάποιους τεχνητούς υποδοχείς αφεσμών.

Για να προσελκύσουμε και να εγκατασταθούν σε αυτές τις πρόχειρες θέσεις τους αφεσμούς, πρέπει να κάνουμε χρήση κηρόζωμου ή μείγματα σύγχρονων συσκευασιών που είναι ειδικά κατασκευασμένα για τον σκοπό αυτό, δηλαδή την προσέλκυση αφεσμών.

Μίγματα, εκχυλίσματα και άλλα αιθέρια έλαια
Η σύγχρονη μελισσοκομία επιτάσσει κάποιες φορές και άλλα κόλπα, πιο μοντέρνα και δοκιμασμένα σ'όλον τον κόσμο, μερικά από αυτά παραθέτω δια πάσα χρήση:

Το εκχύλισμα του μελισσόχορτου ανάμεικτο με κερί αλείφεται στις κυψέλες-παγίδες των αφεσμών. Περιέχει τις ουσίες γερανιόλη, και κιτράλη.

Το εκχύλισμα αλλά και το αιθέριο έλαιο από τον ευκάλυπτο επίσης προσελκύει αφεσμούς. Περιέχει την ουσία κιτράλη.

Το εκχύλισμα και το αιθέριο έλαιο από τα φλούδα του λεμονιού, άριστο στην προσέλκυση αφεσμών, γίνεται χρήση μέσα στην παγίδα επίσης με κερί. Περιέχει την ουσία κιτράλη.

Μείγμα γερανιόλης και κιτράλης (1 προς 1)

Η ουσία κιτράλη ευρίσκεται σε μεγάλη περιεκτικότητα στα λεμόνια και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Οι ουσίες γερανιόλη, νερόλη και κιτράλη είναι από τα κύρια συστατικά της φερομόνης που απελευθερώνεται από τον οσμητικό αδένα Nassanoff των μελισσών.
Στο κερί της παλαιάς μαύρης κηρήθρας παραμένει για καιρό η μυρωδιά της φερομόνης από τις εκδερματώσεις του γόνου, αν δεν υποστεί θερμική ή χημική κατεργασία.

Καλό και θεμιτό είναι να μην ταλαιπωρούμαστε και παθαίνουμε και κάποια μικροατυχήματα την πιο κρίσιμη μελισσοκομική περίοδο (κατάγματα, βγαλσίματα ραγίσματα σε χέρια και πόδια), να έχουμε τον νου μας κατά τις ανοιξιάτικες επιθεωρήσεις, στην πρόληψη και όχι στην καταστολή, χειρότερα δε στην σύλληψη των σμηνουργημένων αφεσμών. Εφόσον όμως μας προκύψουν, σίγουρα θα το παλέψουμε όπως ξέρουμε να κάνουμε τόσα και τόσα χρόνια, τραγουδώντας το δίστιχο του αφεσμού, "από κλαδί σε κορυφή και από δεντρί σε βράχο...".

Τελευταία τροποποίηση: 16/10/2015, 12:42

Διαβάστε ακόμη:

1. Αγορά μελισσοσμηνών
Καλό είναι να τα βρει με τον εαυτό του ο κάθε νέος και νέα μελισσοκόμος, δηλαδή τι ακριβώς θέλει, να αγοράσει μελίσσια για να πάρει μέλια στην πρώτη ανθοφορία, ή να πάρει μικρά και να τα μεγαλώσει για να μάθει και να...

2. Ο αρχάριος και το ξεκίνημα
Πριν το ξεκίνημα, η ενημέρωση είναι το Α και το Ω για τον νέο ή την νέα που θέλει να ασχοληθεί με τις μέλισσες, αγοράζοντας δυο τρεις κυψέλες, πως πρέπει να έχει κατά νου ....

3. Αποφυγή λαθών στην Μελισσοκομία
Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε τα λάθη και τις παραλείψεις ασκώντας την τέχνη της Μελισσοκομίας, δεδομένου ότι πρέπει να δοκιμάζουμε και να εξετάζουμε με προσοχή όλες τις υπάρχουσες μεθόδους και τεχνικές. Τα λάθη μπορούν να αποφευχθούν όταν τα πάντα γίνονται με προσοχή και μελέτη.

4. Η κυψέλη
Οι μέλισσες της οικογενείας mellifera mellifera είναι κοινωνικά έντομα και ζούνε πολλά μαζί σε κοινόβιο, δημιουργώντας έτσι ένα πολυπληθές σμήνος, μια μεγάλη κοινωνία η οποία λειτουργεί οργανωμένα, με τάξη και ρυθμό.

5. Αισθήσεις μελισσών
Η όσφρηση της μέλισσας είναι μεγάλη, περίπου 10 φορές οξύτερη από την όσφρηση του ανθρώπου και 3-4 φορές από του σκύλου. Μπορεί να ανιχνεύει οσμές από μεγάλες αποστάσεις, αλλά και απειροελάχιστες ποσότητες στον αέρα.

6. Το σώμα των μελισσών
Όπως στα διάφορα έντομα έτσι και στις μέλισσες το σώμα τους χωρίζεται σε τρία μέρη: Το κεφάλι, τον θώρακα και την κοιλιά. Στο κεφάλι της ευρίσκονται αισθητήρια όργανα. Ο θώρακας περιέχει τα πόδια και τα φτερά. Η κοιλιά περιέχει τα όργανα για την πέψη και την αναπαραγωγή.

Σχόλια