Άρθρα > Μελισσοπαίδεια > Φυτά

Λυγαριά

Τετάρτη 6 Ιουλ 2016, 12:25 | Κώστας Μυγδανάλευρος

Συλλέκτρια σε άνθη λυγαριάς

Θάμνος φυλλοβόλος με πολύ γρήγορη ανάπτυξη, με ύψος που μερικές φορές ξεπερνά τα τρία μέτρα. Το ριζικό του σύστημα κάνει άριστη εκμετάλλευση της υγρασίας του εδάφους γι' αυτό μπορεί και ευδοκιμεί ακόμη και σε εδάφη με όχι και πολύ υγρασία. Αναπτύσσεται σε φτωχά εδάφη, από παραθαλάσσιες περιοχές και κοίτες ξεροπόταμων μέχρι και σε λόφους με υψόμετρο περίπου πεντακοσίων μέτρων. Πατρίδες του θεωρούνται η Μεσόγειος και η Ασία. Το μέλι της Λυγαριάς είναι αρκετά εύγευστο και ανοιχτόχρωμο.

Συλλέκτρια καθαρίζει από τα μάτια και τις κεραίες της γύρη ΛυγαριάςΕίναι γνωστή με τα ονόματα, δέντρο της αγνότητας, λύγα, γυναικείο βοτάνι (ρυθμίζει τις γυναικείες ορμόνες), πιπέρι των μοναχών, καναπίτσα, αλυγαριά, αγνός, αγνή, καλαθιά, μυριτζιά και άλλες κατά τόπους ονομασίες σε όλη την Ελλάδα και Κύπρο.

Η επιστημονική ονομασία της λυγαριάς είναι Vitex agnus-castus και έχει να κάνει με τις ιδιότητες της: Το λατινικό vitex οφείλεται στην ομοιότητα που παρουσιάζουν τα κλαδιά της λυγαριάς στην ευλυγισία με τα κλαδιά της αμπέλου (Λατινικό vite = άμπελος). Το agnus προέρχεται από την ελληνικό αγνός, επειδή το φυτό θεωρείται ηρεμιστικό και αντιαφροδισιακό. Το λατινικό castus (αγνή) οφείλεται στην επίδραση του φυτού στο να ηρεμεί τον ερεθισμό των αναπαραγωγικών οργάνων, τις σεξουαλικές επιθυμίες και ορμές των ανθρώπων.

Ροζ άνθη λυγαριάς, Vitex agnus-castus (rosea)Είναι φυτό που έχει πολλές χρήσεις, τόσο στην αρωματοποιία, ως καλλυντικό, στην σαπωνοποιεία αλλά και στην μελισσοκομία, επειδή είναι πολύ καλό μελισσοτροφικό.

Στην φαρμακευτική βρίσκουν χρήση όλα τα μέρη της λυγαριάς τόσο οι βλαστοί όσο και τα άνθη, τα φύλλα και οι καρποί. Οι φαρμακευτικές ιδιότητες της λυγαριάς πάμπολλες, διουρητικές, αντικαταθλιπτικές, αντιγυραντικές, αντικαρκινικές, αντιβακτηριδιακές, αφροδισιακές. Αλλά και στην παραδοσιακή ιατρική γίνεται χρήση όλων των μερών του φυτού, ρίζες, βλαστοί, καρποί και άνθη. Τα βρίσκουμε στο εμπόριο σε κάψουλες, χάπια και βάμμα. Χρησιμοποιούνται σαν εγχύματα, αφεψήματα, και ελιξίρια.

Τα φύλλα, πεντάλοβα έως και επτάλοβα (σαν παλάμη χεριού), με ιδιαίτερο άρωμα. Τα κλαδιά της λυγαριάς είναι πολύ ευλύγιστα που έχουν χρήση στο πλέξιμο καλαθιών, κοφινιών και άλλων οικιακών και γεωργικών σκευών. Ακόμη και σήμερα σε αρκετά χωριά μας είναι σε χρήση,  για την μεταφορά σταφυλιών, ελαιών και άλλων καρπών.
Σε περιόδους ανομβρίας, η γύρη λυγαριάς παρουσιάζει μια ιδιαίτερη ιδιότητα και γίνεται περισσότερο κολλητική.
Πρώτη και καλύτερη βέβαια χρήση της ήταν στην κατασκευή φρακτών, σε μαντριά και χοιροστάσια, για τον έλεγχο και προστασία των ζώων τους όπως επίσης και στην κατασκευή πρόχειρων καταλυμάτων βοσκών και αγροτών.
Ο κορμός πολύ σκληρός έχει χρήση στην τορνευτική επιπλοποιεία.

Συλλέκτρια σε λυγαριά με λευκά άνθη, Vitex agnus-castus (alba)Γενικά μπορεί να χαρακτηριστεί σαν πολύ ανθεκτικό και σκληρό φυτό στις καιρικές συνθήκες. Αντέχει τόσο στην ζέστη όσο και στον παγετό. Προτιμά ηλιόλουστα σημεία για την ανάπτυξή του. Τα άτομα της λυγαριάς που αναπτύσσονται σε τοποθεσίες με λίγη διάρκεια ηλιοφάνειας, σκιερά και ανήλια, βγάζουν λίγα και μικρά άνθη.

Στην οικογένεια έχουμε διαφορετικά είδη που οι διαφορές τους είναι και χρωματικές.

Λευκά άνθη = Vitex agnus-castus (alba)

Ροζ άνθη = Vitex agnus-castus (rosea)

Μοβ-μπλε άνθη = Vitex agnus-castus (lecompte)

Από αρχές Ιουνίου αρχίζει η ανθοφορία της και φτάνει μέχρι και μέσα Σεπτεμβρίου.
Κάποιες φορές παρατήρησα πως οι μέλισσες δεν επισκέπτονται όλα τα άνθη. Υπάρχουν μέρες που δίνουν νέκταρ μόνον τα δύο ή το ένα ενώ τα άλλα όχι και ας είναι δίπλα.

Συλλέκτρια σε άνθη Μοβ-μπλε άνθη, Vitex agnus-castus (lecompte) Σαν μελισσοκομικό φυτό θαρρώ πως η λυγαριά είναι φτιαγμένη να βοηθήσει στην ανάπτυξη μικρών μελισσιών και παραφυάδων αλλά και στην συλλογή μελιών από δυνατά μελίσσια. Στην δύσκολη εποχή του καλοκαιριού, η ανθισμένη λυγαριά είναι μια πραγματική όαση γύρης και νέκταρος σε πολλές περιοχές της χώρας μας για τα μελίσσια. Σε περιόδους ανομβρίας τα ζάχαρα στα άνθη είναι αυξημένα αλλά η ποσότητα τους μικρή. Μετά από καλοκαιρινές μπόρες οι αποδόσεις σε γύρες αλλά και σε νέκταρ είναι πολύ καλές. Παραφυάδες και μικρά μελίσσια ωφελούνται από τις γύρες για την ανάπτυξη των γόνων αλλά και τη ταυτόχρονη είσοδος νέκταρος στις κυψέλες, διεγείροντας τις νεαρές βασίλισσες για μεγαλύτερη γέννα.

Επίσης σε περιόδους ανομβρίας η γύρη λυγαριάς, παρουσιάζει μια ιδιαίτερη ιδιότητα και γίνεται περισσότερο κολλητική. Τόσο στα τριχίδια στο σώμα, αλλά και στις κεραίες και στα οματίδια των συλλεκτριών. Αυτό όμως δεν εμποδίζει καθόλου τις μέλισσες να επιστρέφουν στις κυψέλες να παραδίδουν τις όποιες ποσότητες γύρης, να αυτοκαθαρίζονται και να επιστρέφουν ξανά στην εργασία της συλλογής.

Μας είναι λοιπόν χρήσιμη αλλά και ωφέλιμη παρουσία της λυγαριάς κοντά στα μελισσοκομεία μας.
Οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να γνωρίζουν πως εφαρμογή φυτοφαρμάκων κατά την διάρκεια της ημέρας κάνει κακό στην παραγωγή τους.

Τελευταία τροποποίηση: 06/7/2016, 12:25

Διαβάστε ακόμη:

Αγριοσουσαμιά ή Αγριοβαμβακιά
Ηλιοτρόπιο ή αγριοσουσαμιά ή αγριοβαμβακιά, ηλιοτρόπιο, ασπράκι και με άλλα ονόματα το συναντάμε σε ολόκληρο τον γεωγραφικό...

Φαρμακιά ή διαβολόχορτο
Άλλες ονομασίες αυτού του φυτού είναι: μήλο του διαβόλου, διαβολοζιζάνιο, σάλπιγγα του διαβόλου, στραμόνιο, ντατούρα και άλλα. Φύεται σε όλη την γη εκτός από τις αρκτικές περιοχές, Στην Ελλάδα το συναντάμε...

Καλαμπόκι
Ο αραβόσιτος, το γνωστό μας καλαμπόκι είναι ένα δημητριακό που πατρίδα του θεωρείται η Κεντρική Αμερική και συγκεκριμένα το Μεξικό. Έξω από την Αμερικανική ήπειρο, διαδόθηκε πρώτα στην Ευρώπη και...

Κουμαριά
Η Κουμαριά είναι θάμνος αειθαλής, φτάνει περίπου τα 3 μέτρα, αλλά μερικές γίνεται ολόκληρο δένδρο. Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό με πλούσιο ριζικό σύστημα που κάνει άριστη ...

Φθινοπωρινό ρείκι
Η σουσούρα ή Έρικα είναι αυτοφυές φυτό και γίνεται μικρός θάμνος. Είναι φυτό ικανό να καλύψει ολόκληρες πλαγιές αλλά και μεγάλες εκτάσεις. Πότε το βρίσκουμε μόνο του και πότε μαζί με κουμαριές...

Μουσμουλιά
Είναι αειθαλές δέντρο, ιθαγενές της Κίνας και της Ιαπωνίας. Στην Ελλάδα εισήχθη στα μέσα του 19ου αιώνα. Το ύψος της ξεπερνά τα έξι μέτρα, τα φύλλα της είναι δερματώδη, σκληρά σε σκούρο πράσινο χρώμα...

Σχόλια