Άρθρα > Μελισσοπαίδεια > Εχθροί

Το μικρό σκαθάρι της κυψέλης

Παρασκευή 19 Σεπ 2014, 18:08 | Κώστας Κονταξής

Προνύμφη ΜΣΚ (φωτό: FLI - Germany)

Το μικρό σκαθάρι της κυψέλης (Λατινικό aethina tumida, εν συντομία ΜΣΚ) είναι παράσιτο που δεν έχει εμφανιστεί ακόμη στην Ευρώπη αλλα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εξάπλωσής του, λόγω μετακινήσεων μελισσιών απο τους μελισσοκόμους. Ήδη έχει δοθεί απαγόρευση μετακίνησης μελισσιών απο όλες τις χώρες (εκτός της Νέας Ζηλανδίας) αλλά και μετακίνηση βασιλισσών στις περισσότερες.

Ζημιές
Το σκαθάρι προκαλεί την μεγαλύτερη ζημιά όχι ώς σκαθάρι αλλά σε κατάσταση προνύμφης (πρώτες μέρες της ζωής του). Είναι παμφάγο και τρώει μέλι, γόνο και γύρη, αφήνοντας πίσω απεκκρίσεις οι οποίες μολύνουν ανεπανόρθωτα το μέλι και την κυψέλη, ενώ στις χειρότερες των περιπτώσεων αναγκάζουν τις μέλισσες να εγκαταλείψουν.
Όταν ολοκληρωθεί η εγκατάστασή του, είναι αδύνατο να ξεριζωθεί απο το μελίσσι
Αφού μεταμορφωθεί σε σκαθάρι, δεν κάνει ιδιαίτερη ζημιά (τρέφεται απο φρούτα κτλ.) αλλά δυστυχώς μπορεί να πετάξει μέχρι και 10χλμ ακτίνα και, εφόσον γονιμοποιηθεί, να μολύνει τα γειτονικά μελίσσια και να εξαπλωθεί έτσι πολύ μακρυά, πολύ γρήγορα.

Το γονιμοποιημένο σκαθάρι θα τοποθετήσει τα αυγά του σε συστάδες, σε ρωγμές του ξύλου ή ακόμα και μέσα στα κελιά του γόνου. Οι προνύμφες που θα δημιουργηθούν τρέφονται απο τα προϊόντα του μελισσιού, καταστρέφοντάς το ακόμα και μέσα σε 10-15 μέρες.

Ενήλικο ΜΣΚΑναγνώριση
Η αναγνώρισή του μπορεί να γίνει είτε όταν είναι σε κατάσταση προνύμφης, είτε στην τελική του μορφή.

Σε μορφή σκαθαριού, χαρακτηριστικό είναι το μικρό μέγεθός του (το 1/3 μιας εργάτριας), το καστανό ή μαύρο χρώμα του, την κοιλιά που προεξέχει των θηκών των φτερών του στο πίσω μέρος (e), και στις κεραίες του που έχουν ροπαλοειδές σχήμα (f).

Σε μορφή προνύμφης, εκεί που είναι και πιο καταστροφικό, έχει μήκος 1εκ και θυμίζει τις προνύμφες του μεγάλου κυρόσκορου. Το ξεχωρίζουμε όμως απο τα τρία ζεύγη ποδιών που έχει μπροστά (a) και τις προεξοχές, σαν αγκάθια, που έχει κατα μήκος της ράχης του (b) και των δύο μεγαλύτερων εξ'αυτών στο πίσω μέρος του (c).

Κλινικά συμπτώματα (υποψία μόλυνσης)

Στοές μέσα στα πλαίσια (οι προνύμφες σκάβουν στοές)

Καταστροφή του γόνου (τρώγεται απο τις προνύμφες)

Αλλοίωση του χρώματος του μελιού και ζύμωσή του

Είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευτούν μικρές ποσότητες ΜΣΚ είτε σε μορφή προνύμφης είτε στην τελική τους μορφή. Όμως μπορείτε να:

Χρησιμοποιήσετε παγίδες απο αυλακωτό πλαστικό στον πυθμένα της κυψέλης (τα ΜΣΚ θα κρυφτούν εκεί απο τις μέλισσες)
Αυλακωτή πλαστική παγίδα

Ψάξετε προσεκτικά την κυψέλη για ενήλικα σκαθάρια, τα οποία περιπλανώνται με γρήγορη ταχύτητα

Παρατηρήσετε μέλι δύσοσμο, ζυμωμένο, με αλλοιωμένο χρώμα να ρέει στην είσοδο της κυψέλης, ή σκούρα ίχνη, σαν κρούστα στο εξωτερικό της κυψέλης, απο τις εκκρίσεις των προνυμφών

Τί πρέπει να κάνετε σε περίπτωση υποψίας;
Να ειδοποιήσετε και να στείλετε αυγά, προνύμφες ή ενήλικα δείγματα, σε σφραγισμένο δοχείο, στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς ή σε άλλη αρμόδια αρχή για ταυτοποίηση. Προσοχή να μην τα ταχυδρομήσετε ζωντανά! Θα πρέπει να τα σκοτώσετε τοποθετώντας τα για μια νύχτα στην κατάψυξη ή με την χρήση αιθανόλης 70%.

Δυστυχώς, όταν ολοκληρωθεί η εγκατάστασή του, είναι αδύνατο να ξεριζωθεί απο το μελίσσι. Η άμεση ενημέρωση όμως, θα βοηθήσει την περαιτέρω εξάπλωσή του σε γειτονικά μελίσσια και άλλες χώρες.

Πηγή: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Τελευταία τροποποίηση: 11/4/2016, 15:31

Διαβάστε ακόμη:

Σερσένι ή σκούρκος
Η μεγάλη κίτρινη σφήκα ή σερσένι, ή σκούρκος ή κουρκούμπανος (και άλλα ονόματα). Είναι πραγματικά μια μεγάλη απειλή για κάθε μελισσοκομείο. Μια φωλιά από τέτοιες μεγάλες σφήκες μπορεί να διαλύσει στην κυριολεξία μια κυψέλη μεσαίας δυναμικότητας σε λίγες ώρες.

Αχερόντια ατροπός
Θεωρείται εχθρός της μέλισσας από λάθος αφού δεν πειράζει καθόλου τις μέλισσες αλλά ασχολείται μόνον με το μέλι όταν καταφέρνει να μπει στην κυψέλη. Φτάνει να τρώει ...

Μύγα ληστής (Robber fly)
Δεν έχει δοθεί λαϊκή μελισσοκομική ονομασία στην χώρα μας για το παρακάτω έντομο-εχθρό των μελισσών μας, έτσι το όνομα για να το ξεχωρίζουμε θα το πάρουμε από τα χαρακτηριστικά του εντόμου, βαπτίζοντας το, μύγα ληστή...

Ο Μάντης
Στην Ελλάδα και την Κύπρο τον Μάντη τον γνωρίζει ο λαός με διάφορες ονομασίες, προσευχητής, ικέτης, αλλά και σαν το αλογάκι της Παναγίας. Τα ονόματα αυτά τα έλαβε προφανώς λόγω του ταπεινού προφίλ που παρουσιάζει η όλη στάση του.

Η Αράχνη
Από την άνοιξη έως αργά το φθινόπωρο, οι μέλισσες που συλλαμβάνονται από τις αράχνες είναι χιλιάδες. Πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε μέλισσες νεκρές στους ιστούς μέσα και δίπλα από το μελισσοκομείο μας, αλλά οι περισσότερες δεν πέφτουν στην αντίληψη μας διότι ...

Ο Κηρόσκορος
Ο κηρόσκορος είναι μια νυκτόβια πεταλούδα που δραστηριοποιείται όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος ξεπερνά τους 12 βαθμούς Κελσίου. Η επιστημονική του ονομασία είναι Galleria mellonela. Μετά τον μήνα Μάιο ή από μέσα Απριλίου αρχίζουν και γεννούν μέχρι ...

Σχόλια