Άρθρα > Μελισσοπαίδεια > Εχθροί

Και ο Σπίνος ...μελισσοφάγος

Παρασκευή 8 Ιαν 2016, 09:51 | Κώστας Μυγδανάλευρος

Σπίνος αρσενικός (φωτό: M. Vasilikakis - digital-camera.gr)

Υπάρχουν πάρα πολλά είδη σπίνων και σε κάθε ήπειρο έχουν ξεχωριστά και φανταχτερά χρώματα, από καρπουζί μέχρι κίτρινο και από θαλασσί σκούρο μέχρι κρεμ ανοικτό. Το μέγεθός του φθάνει μέχρι και τα 16 εκατοστά μήκος, το άνοιγμα των φτερών του φτάνει έως και τα 25 εκατοστά. Το δε βάρος του όσο και ενός σπουργιτιού 50 με 60 γραμμάρια. Η ουρά του είναι κοντή και δυνατή.

Το αρσενικό έχει πρασινοκίτρινο χρώμα. Κατά το πέταγμά του διακρίνεται το άσπρο μπάλωμα στα φτερά του. Το χρώμα του θηλυκού είναι γκρίζο άτονο και θαμπό, είναι εύκολα διακριτό. Γενικά οι σπίνοι είναι λαίμαργα πουλιά και αυτό το οφείλουν στην υπερκινητικότητα τους, δεν στέκονται ακίνητοι για μεγάλα διαστήματα, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να έχουν και πολλές καύσεις και να χρειάζονται επιπλέον τροφή.
Τον χειμώνα κατεβαίνουν οι σπίνοι πρώτοι και μετά έρχονται τα χιόνια λένε οι παλιοί γέροντες.
Την άνοιξη κάνει την φωλιά του στα δάση, μέχρι και 300 μέτρα υψόμετρο και πάντα κοντά σε κατοικίες ανθρώπων. Το καλοκαίρι ανεβαίνει στα ψηλά και ζεί μέσα σε σκιερά ρέματα και πλαγιές ανήλιες. Γενικά θέλει δροσερό περιβάλλον, άν επικρατεί καύσωνας για αρκετές ημέρες, μεταναστεύει στις πιο βόρειες χώρες. Τρέφεται με σπόρους από τα κωνοφόρα, τους σφενδάμους, φρούτα στα δένδρα που θα βρεί, έντομα και άλλα ασπόνδυλα. Το ράμφος του είναι τόσο ισχυρό που καταφέρνει να σπάσει και κουκούτσια κερασιών.

Κάνει την φωλιά του σε διχάλες κλαδιών ψιλών δένδρων, με βρύα, πευκοβελόνες, ξερά χορταράκια και τρίχες ζώων, στο βάθος της φωλιάς τοποθετεί πούπουλα που βγάζει από πάνω του. Καμουφλάρει την φωλιά περίτεχνα και δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τους εχθρούς τους. Γεννά 3 με 4 αυγά τέλος Απριλίου μέσα Μαΐου, που έχουν χρώμα ανοιχτό μπλε προς το γαλαζοπράσινο με καφέ στίγματα. Όσο η θηλυκιά κλωσά τα αυγά, ο αρσενικός σπίνος την κάνει παρέα καθισμένος στο ψηλότερο κλαδί του ιδίου δένδρου και κελαηδά. Τα μικρά μεγαλώνουν γρήγορα γιατί εκείνη την εποχή υπάρχει άφθονη τροφή.

Και ο Σπίνος μελισσοφάγος
Σίγουρα δεν μπορούμε να συμπεριλάβουμε τον σπίνο στους φυσικούς εχθρούς των μελισσών, αλλά θεωρώ υποχρέωση μου να ενημερώσω τους συναδέλφους μελισσοκόμους για το περιστατικό που έπεσε στην αντίληψη μου κατά την διάρκεια 4 ημερών από 14 έως 18 Μαρτίου κάποιας περασμένης χρονιάς.

14 Μαρτίου με λίγη ηλιοφάνεια και θερμοκρασία να φτάνει στους 13 βαθμούς Κελσίου, στην περιοχή του Τυρνάβου και μέσα στους εναπομείναντες  αμυγδαλεώνες, οι μέλισσες έστω και με προβληματικό πέταγμα από άνθος σε άνθος, κάνανε την δουλειά τους. Όμως ένα κοπάδι από πουλιά κυνηγούσαν τις μέλισσες, όπως τα σπουργίτια τα τζιτζίκια το καλοκαίρι.

Η παρουσία μου τα απομάκρυνε. Κάθισα ακίνητος μέσα στις ανθισμένες αμυγδαλιές και τότε είδα πως τα πουλιά δεν ήταν άλλα από τους χειμωνιάτικους σπίνους. Κάθε φορά που φτεροκοπούσαν άρπαζαν και μια μέλισσα. Πανηγύρι σωστό, ο κάθε σπίνος που ανέβαινε έπιανε και μια μέλισσα, λες και ήταν ηλεκτρονικό παιχνίδι. Προσπάθησα να καταλάβω που βρισκότανε οι κυψέλες και υπήρχαν τόσες μέλισσες με τέτοιο καιρό και τελικά τις εντόπισα σε ένα αγροτικό χωματόδρομο. Πίστεψα πως ήταν τυχαίο γεγονός.

Την επομένη 15 Μαρτίου, βρέθηκα στην περιοχή του Αμπελώνα κοντά και δίπλα στην κοινότητα της Γυρτώνης. Ανθισμένες οι αμυγδαλιές και κάποια κτήματα με βερικοκιές. Εκεί οι σπίνοι δεν καταλάβαιναν τίποτε, εντόπισα μερικές κυψέλες και πρόσεξα πως οι σπίνοι είχαν κάνει μπροστά και σε απόσταση 50 με 70 μέτρα ένα μεγάλο φράγμα και δεν άφηναν τις βαριές φορτωμένες με γύρη συλλέκτριες να περάσουν για τις κυψέλες. Κάθε φτερούγισμα τους και μια μέλισσα στα δυνατά τους ράμφη.

Στις 16 ημέρα Κυριακή, στην περιοχή Διμήνι του Βόλου, μέσα στις σχεδόν απανθισμένες αμυγδαλιές και λόγω πρωιμότητας της περιοχής, είδα κοπάδι από σπίνους να πιάνουν κάποιες βαριά φορτωμένες μέλισσες που επέστρεφαν στις κυψέλες τους που υπήρχαν απλωμένες στις ρίζες των εκεί λόφων.

Γνωρίζω πως ο σπίνος είναι πουλί που τρέφεται με σπόρους στην φύση, αυτό το μαρτυρά το κοντό και πάρα πολύ δυνατό του ράμφος, δεν μπορούσα αν δεν το έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια να φανταστώ ποτέ πως και ο σπίνος θα μας έβγαινε μελισσοφάγος.
Γνωρίζω πως ο σπίνος είναι πουλί που τρέφεται με σπόρους στην φύση, αυτό το μαρτυρά το κοντό και πάρα πολύ δυνατό του ράμφος, δεν μπορούσα αν δεν το έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια να φανταστώ ποτέ πως και ο σπίνος θα μας έβγαινε μελισσοφάγος.
Την επομένη και με την φωτογραφική μηχανή στο χέρι επισκέφθηκα την περιοχή του Αμπελώνα και από κάποιους χωματόδρομους μέσα από αμυγδαλεώνες κατευθύνθηκα προς τα Τέμπη. Κοπάδι από σπίνους μπροστά από μελισσοκομεία δεν αφήνανε να περάσει μέλισσα προς τις κυψέλες, δυστυχώς δεν μπόρεσα να πλησιάσω κάποιο πουλί να απαθανατίσω την σκηνή με την μέλισσα στο ράμφος.

Σε επισκέψεις μου ξανά στις ίδιες περιοχές μετά από μια εβδομάδα, δεν είδα πουθενά σπίνους. Τα μελίσσια δούλευαν κανονικά τόσο στις σχεδόν απανθισμένες πλέον αμυγδαλιές και πρώιμες βερικοκιές αλλά και στην χορτονομή με την γρούβα να είχε τον πρώτο λόγο.

Μπήκα στο αμάξι και ξεκίνησα για την επιστροφή, σκεπτόμενος πως, όσες συλλέκτριες μέλισσες γλιτώσανε από τις επιδρομές των σπίνων, θα είχαν να  αντιμετωπίσουν σε λίγες ημέρες τα ανελέητα ραντίσματα των παραγωγών.

Τελευταία τροποποίηση: 08/1/2016, 09:58

Διαβάστε ακόμη:

Σερσένι ή σκούρκος
Η μεγάλη κίτρινη σφήκα ή σερσένι, ή σκούρκος ή κουρκούμπανος (και άλλα ονόματα). Είναι πραγματικά μια μεγάλη απειλή για κάθε μελισσοκομείο. Μια φωλιά από τέτοιες μεγάλες σφήκες μπορεί να διαλύσει στην κυριολεξία μια κυψέλη μεσαίας δυναμικότητας σε λίγες ώρες.

Αχερόντια ατροπός
Θεωρείται εχθρός της μέλισσας από λάθος αφού δεν πειράζει καθόλου τις μέλισσες αλλά ασχολείται μόνον με το μέλι όταν καταφέρνει να μπει στην κυψέλη. Φτάνει να τρώει ...

Μύγα ληστής (Robber fly)
Δεν έχει δοθεί λαϊκή μελισσοκομική ονομασία στην χώρα μας για το παρακάτω έντομο-εχθρό των μελισσών μας, έτσι το όνομα για να το ξεχωρίζουμε θα το πάρουμε από τα χαρακτηριστικά του εντόμου, βαπτίζοντας το, μύγα ληστή...

Ο Μάντης
Στην Ελλάδα και την Κύπρο τον Μάντη τον γνωρίζει ο λαός με διάφορες ονομασίες, προσευχητής, ικέτης, αλλά και σαν το αλογάκι της Παναγίας. Τα ονόματα αυτά τα έλαβε προφανώς λόγω του ταπεινού προφίλ που παρουσιάζει η όλη στάση του.

Το μικρό σκαθάρι της κυψέλης
Παρασιτικό νόσημα που μολύνει την κυψέλη σε κατάσταση προνύμφης. Σε περίπτωση αναγνώρισής του απαιτείται η αναφορά του στις αρμόδιες υπηρεσίες σύμφωνα με ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Η Αράχνη
Από την άνοιξη έως αργά το φθινόπωρο, οι μέλισσες που συλλαμβάνονται από τις αράχνες είναι χιλιάδες. Πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε μέλισσες νεκρές στους ιστούς μέσα και δίπλα από το μελισσοκομείο μας, αλλά οι περισσότερες δεν πέφτουν στην αντίληψη μας διότι ...

Σχόλια