Άρθρα > Μελισσοπαίδεια > Βοηθητικές Ανθοφορίες

Πικραγγουριά

Δευτέρα 22 Σεπ 2014, 20:22 | Κώστας Μυγδανάλευρος

Συλλογή γύρης σε άνθος Πικραγγουριάς (Ecballium elaterium)

Πεταχτούλα, Δραγγουργιά, Ελατήριο, Αγριαγγουριά, Εκβάλιον, Γαϊδουραγγουριά και με άλλα κατά τόπους ονόματα συναντάμε το φυτό Πικραγγουριά, σε όλη την Ελληνική επικράτεια.

Η επιστημονική της ονομασία είναι Ecballium elaterium.

Φύεται σε όλες τις χώρες τις χώρες τις Μεσογείου, ως συνήθως, σε ακαλλιέργητους τόπους, στα ερείσματα αγροτικών δρόμων, σε χέρσα χωράφια, αλλά και πετρώδες εδάφη.
Σε περίπτωση που πέσει κατά λάθος υγρό των καρπών του φυτού στο δέρμα μας, πρέπει να το ξεπλύνουμε με άφθονο καθαρό νερό.
Είναι φυτό πολυετές και πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Σπάνια ξεπερνά σε ύψος το ένα μέτρο, οι βλαστοί του σαρκώδεις με πυκνές αδρές τρίχες στην επιφάνεια τους, έρπουν σε όλες τις κατευθύνσεις. Τα φύλλα του φυτού είναι χοντρά και μακρόστενα σε σχήμα τριγωνικό γεμάτα και αυτά με τριχίδια.

Οι καρποί της πικραγγουριάς είναι κυλινδρικού σχήματος, σαν μικρά αγγουράκια με πολλά τριχίδια στην επιφάνειά τους και το μήκος τους φθάνει περίπου τα 6 εκατοστά.

Καρπός Πικραγγουριάς (Ecballium elaterium)Όταν ωριμάζουν αλλάζουν χρώμα από έντονο σκούρο πράσινο σε ξεθωριασμένο κιτρινωπό. Τότε με το παραμικρό κούνημα ή άγγιγμα σπάνε και εκτινάσσουν με δύναμη το υγρό που εμπεριέχουν, μαζί με τους σπόρους, σε απόσταση αρκετών μέτρων. Αυτή η ιδιότητα των καρπών, ήταν αρκετή να τους προσδώσει την ονομασία ελατήρια. Θα πρέπει να δώσουμε προσοχή στο υγρό των καρπών του φυτού και να το αποφεύγουμε, διότι είναι αρκετά ερεθιστικό για το δέρμα μας.

Πέντε κίτρινα πέταλα συνθέτουν τα άνθη της πικραγγουριάς. Υπάρχουν αρσενικά και θηλυκά. Τα αρσενικά ευρίσκονται σε μικρές ταξιανθίες των 5 ή 6 ατόμων μαζί, τα δε θηλυκά είναι μόνα τους και φύονται στις μασχάλες φύλλων στις άκριες βλαστών.

Η περίοδος άνθησης είναι από μέσα Ιουλίου μέχρι να πέσουν οι πρώτοι παγετοί.

Η πικραγγουριά είναι γνωστό φυτό από την αρχαιότητα, την καλλιεργούσαν στους κήπους και στις αυλές γιατί την χρησιμοποιούσαν σε όλες τις παθήσεις και ασθένειες.

Ισχυρό βότανο - δηλητήριο
Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε για την ίαση σε καρκίνους του πεπτικού συστήματος "καρκίνου γενομένου, διδόναι πίνειν ελατήριον". Αναφέρει επίσης πως, έδωσε σε μια κατσίκα να φάει πικραγγουριά, κατόπιν την άρμεξε και έδωσε το γάλα σε ένα παιδάκι σαν καθάρσιο.

Ο Πλίνιος έκανε χρήση του χυμού σε παθήσεις των δοντιών, των όγκων των αυτιών, την κώφωση, την ψώρα και άλλα.

Ο Θεόφραστος χρησιμοποίησε τις ρίζες για την θεραπεία της ψωρίασης σε ζώα.

Οι Άραβες χρησιμοποιούσαν το φυτό σαν φάρμακο κατά του ίκτερου.

Στην λαϊκή ιατρική το χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα κατά της επίμονης δυσκοιλιότητας, τον ίκτερο, την αμυγδαλίτιδα, σαν καθαρτικό, κατά της ιγμορίτιδας, σαν κατάπλασμα σε μώλωπες, κατά της υδρωπικίας, σε παράλυση, σε έρπεις κλπ.

Φύλλο, καρπός και άνθος Πικραγγουριάς(Ecballium elaterium)Γνώμη μου είναι πως το βότανο αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με πολύ μεγάλη προσοχή από έμπειρο βοτανοθεραπευτή ή ιατρό με ανάλογη ειδικότητα, διότι μια δόση μερικών γραμμαρίων επιφέρει θάνατο.

Σε περίπτωση που πέσει υγρό των καρπών του φυτού στο δέρμα μας πρέπει να το ξεπλύνουμε με άφθονο καθαρό νερό.

Μελισσοκομικό ενδιαφέρον
Η πικραγγουριά για την εποχή που ανθίζει, από Ιούλιο μέχρι και μέσα Οκτωβρίου, την κάνει να είναι άριστο μελισσοκομικό φυτό βοηθητικής ανθοφορίας διότι μας δίνει πολύτιμη ποσότητα γύρης και κάποιες ποσότητες νέκταρος.

Καθ'όσον αυτό το διάστημα του καλοκαιριού και φθινοπώρου, σπανίζουν τα γυρεοδοτικά φυτά,  θεωρώ πως είναι πολύ χρήσιμο φυτό.

Η γύρη έχει πορτοκαλοκίτρινο χρώμα και είναι πολύ θρεπτική, αυτό κάνει τα μελίσσια που ευρίσκονται κοντά σε εκτάσεις με πικραγγουριές να ανεβάζουν γόνους αλλά και να γεμίζουν τα πλαίσια με γύρη για χειμερινή χρήση ή μελλοντική επίσκεψη στο πεύκο.

Οι μελισσοκόμοι που δεν μπορούν να πάνε μικρά και μεγάλα μελίσσια στο φθινοπωρινό ρείκι ας έχουν κατά νου κάποιες περιοχές που φύονται πικραγγουριές.
Οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να γνωρίζουν πως εφαρμογή φυτοφαρμάκων κατά την διάρκεια της ημέρας κάνει κακό στην παραγωγή τους.

Τελευταία τροποποίηση: 13/5/2016, 13:09

Διαβάστε ακόμη:

Κρανιά
Γίνεται δένδρο με πλούσιο και πυκνό φύλλωμα που, όταν βρεθεί σε κατάλληλο έδαφος, φτάνει σε ύψος τα 3 - 4 μέτρα. Το ξύλο του έχει χρησιμοποιηθεί στην αρχαιότητα. Καλό είναι να υπάρχουν κρανιές κοντά σε κάθε σταθερό μελισσοκομείο.

Βερονίκη
Είναι μονοετές ζιζάνιο της γεωργίας αλλά και της ανθρώπινης αγροτικής απασχόλησης. Βρίσκεται σε παρτέρια, χωράφια. Τα άνθη είναι μικρά μπλε, μοβ ή ιώδεις, με 4 πέταλα και σέπαλα και δύο ανθήρες.

Ανεμώνη
Εκατόν πενήντα περίπου διαφορετικά είδη αυτοφυούς ανεμώνης υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολλά από αυτά είναι δηλητηριώδη, κάποια άλλα διαθέτουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Τις βρίσκουμε με πολλούς διαφορετικούς χρωματισμούς, από κόκκινα άνθη μέχρι μπλε.

Τσιντόνια
Θάμνος εύκολης ανάπτυξης σχεδόν σε όλα τα εδάφη. Τα άνθη της, κόκκινα με κίτρινους στήμονες. Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις για να αναπτυχθεί γρήγορα. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με παραφυάδες και μοσχεύματα. Φτάνει σε ύψος τα τρία μέτρα περίπου. 

Φτελιά
Η φτελιά ή καραγάτσι είναι δένδρο που ευρίσκεται σε όλο το βόρειο ημισφαίριο. Είναι ανεμόφιλο αλλά βοηθιέται και από διάφορα έντομα για την επικονίαση του. Τα άνθη του είναι χωρίς πέταλα, το ύψος τους ξεπερνά εύκολα τα 15 μέτρα.

Στελλάρια
Κάποιοι την ονομάζουν και φαρμακευτική, ζιζάνιο χρήσιμο στους μελισσοκόμους αλλά και στην παραδοσιακή φαρμακευτική. Η περίοδος άνθισής της είναι γύρω στους 10 μήνες, με πρώτο τον μήνα Μάρτιο. Αρχές άνοιξης τα πρώτα άνθη.

Σχόλια