Άρθρα > Μέλισσες > Εργάτρια

Οι μέλισσες ώς επικονιαστές

Δευτέρα 28 Δεκ 2015, 13:45 | Κώστας Μυγδανάλευρος

Συλλέκτρια γύρης σε Ιτιά (Salix alba)

Επικονίαση είναι η γονιμοποίηση των φυτών. Η μετακίνηση γυρεόκοκκων από τους ανθήρες στο θηλυκό τμήμα του άνθους, το λεγόμενο στίγμα του υπέρου. Είναι το πρώτο βήμα στην παραγωγή σπόρων, καρπών και φρούτων γενικότερα. Τα φυτά που επικονιάζονται μέσω του αέρα λέγονται ανεμόφιλα ενώ αυτά που περιμένουν επίσκεψη εντόμων, λέγονται εντομόφιλα.

Διακρίνεται σε αυτεπικονίαση και σταυρωτή επικονίαση. Η αυτεπικονίαση λαμβάνει χώρα στο ίδιο άνθος του φυτού, δηλαδή η γύρη με την βοήθεια του αέρα ή των εντόμων, μεταφέρεται από τους ανθήρες του άνθους στο στίγμα του ύπερου του ιδίου άνθους. Σταυρωτή επικονίαση γίνεται όταν οι γυρεόκοκκοι μεταφέρονται από άνθος ενός φυτού στο στίγμα ενός άλλου άνθους ομοίου φυτού. Για παράδειγμα, από μια αμυγδαλιά σε μια άλλη αμυγδαλιά, από μια μηλιά σε διπλανή μηλιά, κλπ.
Αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν από την γη, το ανθρώπινο είδος θα χαθεί.
- Άλμπερτ Αϊνστάιν
Οι μέλισσες, έχει υπολογιστεί, πως αποτελούν πάνω από το 75% των επικονιαστών εντόμων του πλανήτη. Αυτό και μόνον σημαίνει πως οι μέλισσες είναι σημαντικές αν όχι απαραίτητες, για την παραγωγή των γεωργικών καλλιεργειών σε όλο τον πλανήτη. Οι συλλέκτριες μέλισσες έχουν αυτόν το ενεργό ρόλο στην γονιμοποίηση των φυτών, καθώς δρουν σαν διανομείς της γύρης. Κάθε φορά που επισκέπτονται ένα άνθος για συλλογή, κολλάνε πάνω στα φτερά, στα πόδια, στις κεραίες και στα τριχίδια που καλύπτουν το σώμα τους, μικροί κόκκοι γύρης. Στην επίσκεψη που θα κάνουν στο επόμενο άνθος κάποιοι κόκκοι γύρης θα κολλήσουν στο στίγμα του ύπερου και έτσι θα γίνει η επικονίαση δηλαδή η γονιμοποίηση του φυτού.

Επικονίαση Αμυγδαλιάς (Prunus dulcis) από συλλέκτρια γύρηςΑνθική σταθερότητα
Για να τηρείται αυτός ο κανονισμός στην φύση οι μέλισσες έχουν ένα μηχανισμό που λέγεται ανθική σταθερότητα. Δηλαδή η συλλέκτρια μέλισσα που επισκέπτεται για νέκταρ μουσμουλιά, θα συνεχίσει σχεδόν όλη την ημέρα με την ίδια ανθοφορία, θα επισκέπτεται δηλαδή μόνον άνθη μουσμουλιάς. Εάν επισκεφθεί μια παπαρούνα θα επισκέπτεται όλη την ημέρα μόνον παπαρούνες, ένα χαμομήλι θα επισκέπτεται μόνον χαμομήλι, αυτό ονομάζουμε ανθική σταθερότητα.

Αν η συλλέκτρια μέλισσα επισκεπτόταν την κουμαριά, κατόπιν τον κισσό και ύστερα το χαμομήλι, σε κανένα από αυτά τα φυτά δεν θα γινόταν επικονίαση. Κανένα δεν θα έβγαζε καρπό και σπόρια για να διαιωνίσει το είδος του, διότι οι γυρεόκοκκοι είναι διαφορετικοί σε διαφορετικά φυτά και δεν μπορεί να γίνει η επικονίαση τους.

Την εποχή της ανθοφορίας του κάθε φυτού, οι συλλέκτριες μέλισσες για τις ανάγκες της κυψέλης συλλέγουν και νέκταρ και γύρη. Το νέκταρ το μεταφέρουν στον προστόμαχο τους και την γύρη την πλάθουν με σάλιο και την κολλάνε στο τρίτο ζεύγος των ποδιών τους που είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να δέχεται τους μικρούς σβόλους γύρης χωρίς να ενοχλούν κατά το πέταγμα τους.

Επικονίαση Αγριοκρανιάς (Cornus sanquinea) από συλλέκτρια μέλισσα Apis mellifera macedonicaΠολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως μια δυνατή κυψέλη έχει μεγαλύτερη οικονομική αξία από την επικονίαση φυτών μιας παραγωγικής γεωργικής εκμετάλλευσης παρά από την παραγωγή μελιού. Κατά την διάρκεια της συλλογής λαμβάνουν χώρα δράσεις όπως, επικονίαση, συλλογή νέκταρος, πρόπολης και γύρης.

Η επικονίαση βοηθά στην μεγάλης διάρκειας παρουσία των φυτών στην γη με ότι αυτό συνεπάγεται (ξυλεία, οξυγόνο κλπ) αλλά και στην κατ' έτος ανθοφορία τους.

Η συλλογή νέκταρος για το μεγάλωμα του μελισσιού αλλά και αποθήκευση μελιού για την ασφαλή διαχείμαση του.

Η συλλογή γύρης για την αύξηση του μελισσιού, καθόσον είναι η πρωτεΐνη και σπουδαία πρώτη ύλη για την παραγωγή του βασιλικού πολτού.

Η πρόπολη για την δημιουργία ασφαλούς και αποστειρωμένου περιβάλλοντος μέσα στην κυψέλη.

Έτσι αντιλαμβανόμαστε πως από αυτό το μικρό αλλά θεϊκό θα τολμούσα να πω έντομο που δίνει τόσα προϊόντα, εξαρτάται η παρουσία μας στον πλανήτη, διότι όπως χαρακτηριστικά είπε και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν από την γη, το ανθρώπινο είδος θα χαθεί.

Τελευταία τροποποίηση: 28/12/2015, 14:05

Διαβάστε ακόμη:

Η Εργάτρια
Η εργάτρια είναι θηλυκό άτομο με ατελή ανάπτυξη των γεννητικών του οργάνων. Σε σύγκριση με τη βασίλισσα και τον κηφήνα είναι μικρότερη σε μέγεθος. Σε νεαρή ηλικία το σώμα της είναι χνουδωτό και τα φτερά...

Το κεντρί της μέλισσας
Οι μέλισσες ανήκουν στα παλαιά και αρχαία είδη εντόμων στον πλανήτη μας, τα οποία συνεχώς μέχρι σήμερα εξελίσσονται και προσαρμόζουν την άμυνα τους ανάλογα με την περίοδο και το περιβάλλον στο ...

Σχόλια